Umre kelimesi, ziyaret etmek anlamına gelmektedir. Dinî bir terim olarak umre, ‘Belirli bir zamana bağlı olmaksızın ihrama girerek Kâbe’yi tavaf etmek, Safâ ile Merve arasında sa’y yapmak ve tıraş olup ihramdan çıkmak suretiyle yerine getirilen ibadet’ demektir.
Ömürde bir defa umre yapmak sünnetir. Hac ibadetinden farkı, bir zamanla sınırlı olmaması, Arafat ve Müzdelife vakfesi ile kurban kesme ve şeytan taşlama görevlerinin bulunmamasıdır. Bu bakımdan hacca, “hacc-ı ekber” (büyük hac), umreye de “hacc-ı asgar” (küçük hac) denir.
Umrenin iki farzı vardır. İhram ve tavaf. Bunlardan ihram şart, tavaf rükündür. Vacipleri ise sa’y ile traş olup ihramdan çıkmaktır.
Umre ibadeti gerçekleştirilirken;
İhrama giriş [İhrama ‘Niyet’ ve ‘Telbiye’ ile girilir. Erkekler iki parça örtüye bürünür, ayaklarına terlik giyerler. (İhram yalnızca umre ibadeti gerçekleştirilen süre zarfında giyilen kıyafettir. Umre ibadeti dışında misafirlerimiz normal kıyafetleri ile dolaşabilmektelerdir.)
Kabeyi Tavaf (Hacer-i Esved köşesinin hizasından başlayarak Kâbe’nin etrafında yedi defa dönerek yapılan ibadettir. Umre ibadeti içerisinde yapıldığı gibi, umrenin dışında ki istenilen her vakit Kabe’yi tavaf etmek mümkündür.) “Şüphesiz, insanlar için kurulan ilk ev elbette Mekke’de, âlemlere rahmet ve hidayet kaynağı olarak kurulan Kâ’be’dir.” (Âl-i İmran, 96)
Tavaf Namazı (Tavaftan sonra iki rekât tavaf namazı kılınır.)
Safa ile Merve arası say (Safâ Tepesi’nden başlayarak Merve Tepesi’ne dört gidiş ve Merve Tepesi’nden Safâ Tepesi’ne üç dönüş)
Saçları kısaltarak veya başı traş ederek ihramdan çıkış (Erkekler saçlarının ucundan bir miktar -en az bir cm kadar- keserek veya saçlarını dipten tıraş ederek, kadınlar da saçlarının ucundan bir miktar keserek ihramdan çıkarlar.)
Umre belirtilen başlıklar dahilinde yapılan ibadetin adı olmasına rağmen, umre ibadetini gerçekleştirmek üzere çıkılan yolculuğun adı da bir süre sonra umre olarak anılmaya başlanmıştır. Yolculuk sırasında Mekke ve Medine şehirleri ziyaret edilir.
Haccın ancak hac aylarında yapılabilmesine karşılık umre için belirlenmiş her hangi bir zaman yoktur. Arife ve bayram günleri (teşrik tekbirlerinin getirildiği 5 gün) dışında her zaman umre yapılabilir.
Arife günü sabahından bayramın 4. günü güneş batıncaya kadarki süre içinde umre yapmak tahrimen mekruhtur. Çünkü bu günler hac menasikinin yapıldığı günlerdir.
Şafii, Maliki ve Hanbeli mezheplerine göre hac için niyetli olmayanlar; teşrik günleri dâhil yılın her gününde umre yapabilirler. Maliki mezhebine göre hac için niyetli bulunanlar, bayramın 4. günü güneş batıncaya kadar, Şafii mezhebine göre ise veda tavafı dışında haccın bütün menasiki tamamlanmadıkça umre yapamazlar.
Umrenin Ramazan ayında yapılması daha faziletlidir. Peygamberimiz aleyhisselatu vesselam, “Ramazan ayında yapılan umre, hacca denktir” buyurmuştur. (Tirmizî, Hac, 90. III, 276.)